Geneesmiddeleninformatie

Geneesmiddelenfiches

Ga naar overzicht geneesmiddelen

Nortriptyline

ATC: N06AA10

Nortrilen

Klik op de merknaam voor informatie over dit geneesmiddel via het BCFI.

Selecties

Zenuwstelsel

Ernstige depressie, in combinatie met psychotherapie:
- Tweede keuze, indien contra-indicatie voor sertraline (SSRI).
- Bij de ziekte van Parkinson: keuze tussen sertraline en nortriptyline afhankelijk van de patiëntkarakteristieken, comorbiditeiten en de mogelijke bijwerkingen, na een juiste instelling van de dopaminerge medicatie.
Neuropatische pijn (offlabel gebruik):
- Pijnlijke diabetische neuropathie: keuze tussen nortriptyline, gabapentine en duloxetine, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken, comorbiditeiten en de mogelijke bijwerkingen.
- Postherpetische neuropathie: keuze tussen nortriptyline en gabapentine, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken, comorbiditeiten en de mogelijke nevenwerkingen.

Contra-indicaties

Recent myocardinfarct, aritmieën, intracardiale geleidingsstoornis.
Associatie met MAO-inhibitoren.
Deze van anticholinergica.

Zie Repertorium BCFI 10.3.2.1

Posologie

Depressie

Aanvangsdosis: 25 mg per dag ’s morgens (maximale dosis : 50 mg per dag).
Bij oudste ouderen, ernstige somatische comorbiditeit en bij dementie starten met 10 mg (magistraal).
Bij voldoende therapeutische respons (na 6 tot 8 weken), behandeling verderzetten gedurende minstens 6 tot 12 maanden na remissie.
Bij stopzetten van de behandeling is het raadzaam de dosis geleidelijk te verminderen (zie Tools – afbouwen van antidepressiva).

Neuropathische pijn

Starten met 10 mg.
Verhoog de dosis naar 25 mg na 2 tot 3 weken, indien dit goed wordt verdragen en er nog onvoldoende pijncontrole bekomen werd.

Bij nierinsufficiëntie

Geen dosisaanpassing nodig bij nierinsufficiëntie.

Voorzorgen

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

Overweeg een EKG, voorafgaande de behandeling om QT-verlenging uit te sluiten.
Monitor gedurende de eerste 4 weken wekelijks op potentieel ongewenste effecten.
Anticholinerge effecten: bijzondere voorzorg bij patiënten met prostaathypertrofie, urinaire retentie, gesloten-hoekglaucoom, chronische obstipatie.
Verlaging van de convulsiedrempel: voorzichtigheid bij antecedenten van epilepsie.
Voorzichtigheid geboden bij ernstige leverinsufficiëntie.
Houd rekening met het valrisico en de gevolgen daarvan.
Nortriptyline werkt licht stimulerend, in tegenstelling tot de meeste tricyclische antidepressiva.

Ongewenste effecten

Aritmieën, orthostatische hypotensie.
Verwardheid.
Anticholinerge effecten (in beperkte mate), waaronder obstipatie, droge mond en ogen.
Mogelijk gewichtstoename.
Angst, agitatie, slapeloosheid.

Zie Repertorium BCFI 10.3.2.1

Interacties

+ MAO-inhibitoren: risico van hyperpyretische en hypertensieve crises => 2 weken stopzetten van de MAO-inhibitor vooraleer behandeling met nortriptyline op te starten.

+ Geneesmiddelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken en alcohol: versterking van het sedatief effect.

+ Geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (zie ), de hartfrequentie vertragen of hypokaliëmie veroorzaken (zie QT-verlenging en torsades de pointes) verhoogd risico van torsades de pointes.

+ Antihypertensiva met centrale werking (methyldopa, clonidine, moxonidine, guanfacine): nortriptyline gaat hun werking tegen.

+ Aympathicomimetica (bv. decongestiva): nortriptyline versterkt hun effect.

+ Inhibitoren van CYP2D6 (zie Repertorium BCFI Inleiding 6.3: Interacties van geneesmiddelen): verhogen de ongewenste effecten van nortriptyline.

+ Geneesmiddelen die de convulsiedrempel verlagen (bv. SSRI’s, neuroleptica, tramadol, cholinesterase-inhibitoren): verhoogd risico op convulsies.

+ Middelen met een potentieel obstiperend effect (waaronder opioïden, andere imipramine-derivaten, H1-antihistaminica, diuretica, verapamil, diltiazem, amlodipine, ondansetron, moxonidine, clonidine): verhoging van het

obstipatierisico.

Zie Repertorium BCFI 10.3.2.1

Pletten en delen

Delen: zie de farmaceutische vormen vermeld in het GGR naast de specialiteit (nortriptyline). Zie ook Intro 2.11.7 De toedieningswegen en farmaceutische vormen voor meer informatie over de gebruikte termen.
Pletten: zie Intro 2.11.12. Pletten van een geneesmiddel. Zie ook Pletfiches (voer de naam van de molecule in de zoekbalk in).

Motivatie

Ernstige depressie, indien contra-indicatie voor SSRI

Er is geen evidentie dat bij depressie de doeltreffendheid van de tricyclische antidepressiva (TCA's) en van de selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI's) verschilt. Tricyclische antidepressiva geven echter meer bijwerkingen bij ouderen. Er wordt dan ook een voorkeur gegeven aan een SSRI (sertraline).
TCA’s zijn te verkiezen boven SSRI’s bij gelijktijdige behandeling met NSAID’s of anti-aggregantia, bij patiënten met een voorgeschiedenis van gastro-intestinale bloedingen of bij (risico op) hyponatriëmie.
Bij ernstige depressie wordt aanbevolen te behandelen met een antidepressivum in combinatie met psychotherapie.

Neuropathische pijn

Werkzaamheid :
- Nortriptyline is een oudere molecule, de studies waren destijds niet zo uitgebreid en vergelijkende studies worden niet meer opgezet. De weinige studies die er zijn hebben meestal betrekking tot amitriptyline, maar nortriptyline is de actieve metaboliet van amitriptyline.
- Nortriptyline is werkzaam bij zowel diabetische neuropathie als postherpetische neuralgie.
Veiligheid :
- De anticholinergische effecten zijn dosisgerelateerd, bij deze indicatie bij ouderen, wordt een kleinere dosis (10 mg) geadviseerd.
- Nortriptyline is weinig of niet sedatief, of zelfs licht activerend (zie 10.3.2.1. Tricyclische antidepressiva (TCA's) en aanverwanten).
- De veiligheid van het gebruik hangt af van de patiëntkarakteristieken. Houd bij de keuze tussen nortriptyline, duloxetine en gabapentine rekening met bijwerkingen, contra-indicaties en het risico op interacties tussen geneesmiddelen (zie 10.3.2.1. Tricyclische antidepressiva (TCA's) en aanverwanten, 10.3.2.2. Serotonine- en noradrenaline-heropnameremmers (SNRI’s) en 10.7.2.2. Gabapentine).

Binnen de klasse van TCA’s wordt nortriptyline geselecteerd, omdat dit middel minder orthostatische hypotensie veroorzaakt en relatief weinig ongewenste anticholinerge effecten heeft.

		Indicatie
		Ernstige depressie - 2de keuze (met enkele uitzonderingen), in associatie met psychotherapie	Pijnlijke diabetische neuropathie: keuze tussen nortriptyline, gabapentine en duloxetine, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken	Postherpetische neuropathie: keuze tussen nortriptyline en gabapentine, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken
Criteria voor de selectie	Werkzaamheid	+	+	+
	Veiligheid	+/-
	Gebruiksgemak
	Prijs
	Expert consensus

Feedback

Nortriptyline

ATC: N06AA10

Selecties

Contra-indicaties

Posologie

Bij nierinsufficiëntie

Voorzorgen

Ongewenste effecten

Interacties

Pletten en delen

Motivatie

Feedback

Registreer u en blijf op de hoogte