• Een epidemiologische studie suggereert een beschermend effect van een mediterraan dieet, rijk aan omega-3 (minstens twee keer per week vette vis eten) op het ontstaan van ernstige diabetische retinopathie.

Niet-medicamenteus

Een prospectieve studie$​​​​​​​​​ uitgevoerd bij een cohorte van diabetespatiënten uit de RCT PREDIMED ( een studie naar het preventieve cardiovasculaire effect van een mediterraan dieet bij patiënten met cardiovasculaire risicofactoren) evalueerde de impact van dit omega-3 rijke dieet op retinopathie. Het risico op een ernstige diabetische retinopathie was gehalveerd (HR = 0,52 met 95% BI 0,31-0,88) bij patiënten met diabetes (55-80 jaar) die de innamedrempel van 500mg omega-3 per dag bereikten. Deze drempel wordt bereikt wanneer men tweemaal per week vette vis eet. Het observationeel karakter van de studie laat niet toe om confounding uit te sluiten. De patiënten die de drempel van 500mg omega-3 per dag bereikten waren jonger, rookten meer, hadden minder hypertensie en namen minder vaak antihypertensiva, en gebruikten minder insuline$​​​​​​​​​.

Medicamenteus

De UKPDS-studie, die in 1998 werd gepubliceerd, concludeerde dat een 'intensieve' hypoglykemiërende behandeling (HbA1c tussen 7 en 7,5%) het risico op diabetesgerelateerde microvasculaire complicaties (vooral retinopathie) verminderde$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​.

De ACCORD-studie onderzocht het effect van een zeer intensieve glykemiecontrole, bloeddrukcontrole en het toevoegen van fibraat aan een statine op de macro- en microvasculaire complicaties bij type 2-diabetici vergeleken met een intensieve behandeling$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​. Vergeleken met simvastatine alleen hadden een zeer intensieve diabetescontrole en het toevoegen van fenofibraat aan simvastatine een gunstig effect op de progressie van retinopathie (intermediaire uitkomstmaat). Er dient echter te worden opgemerkt dat in diezelfde studies de verschillen niet meer significant waren op een harder eindpunt (matig visusverlies, d.w.z. minstens 3 lijnen op de ETDRS-kaart)$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​.

Een Cochrane meta-analyse onderzocht het effect van bloeddrukcontrole op diabetische retinopathie. Intensieve bloeddrukcontrole vermindert de incidentie van retinopathie, verhoogt de kans op hypotensie, maar heeft geen invloed op de progressie van een al bestaande retinopathie$​​​​​​​​​​​​​​​. De kwaliteit van de beschikbare bewijzen hiervoor is zwak (heterogene groepen en studieopzet, biasrisico voor de helft van de geïncludeerde studies). Aanvullende gegevens zijn nodig om de patiëntencategorieën, de therapeutiekeuzes en de meest nuttige targets voor een gunstige impact op retinopathie nader te bepalen.

De behandeling van hypertensie blijft niettemin belangrijk voor de cardiovasculaire preventie en om het optreden of de progressie van nefropathie te voorkomen$​​​​​​​​​​​​​.

Conclusie
Uit studies blijkt er een gunstig effect te zijn van een 'intensieve' hypoglykemiërende behandeling en een intensieve bloeddruk- en lipidencontrole op diabetesgerelateerde microvasculaire complicaties.Deze gegevens dienen te worden afgewogen tegen de toename van ongewenste effecten die wordt gezien bij zeer intensieve behandeling van diabetes, zonder bewezen voordeel op gebied van de preventie van macrovasculaire complicaties.

Retinopathie is één van de mogelijke microvasculaire complicaties van diabetes type 2. 1 op 3 patiënten zal deze complicatie ontwikkelen$​​​​​​​​​.