Urogenitaal selsel :
- nierkoliek (subcutane toediening) : tweede keuze bij onvoldoende effect van of contra-indicaties voor diclofenac
Ga naar overzicht geneesmiddelen
Morfine
ATC: N02AA01
Morphine HCl Sterop Morphine Teva MS Contin MS DirectKlik op de merknaam voor informatie over dit geneesmiddel via het BCFI.
Selecties
Contra-indicaties
(relatief in de palliatieve context)
-
- ernstige ademhalingsinsufficiëntie, obstructie van de ademhalingswegen
Posologie
Chronische pijn:
- starten met toediening om de 4 tot 6 uur van 2,5 tot 5 ml siroop 1% (equivalent aan 2,5 tot 5 mg morfinehydrochloride; toe te dienen met een maatspuit) of een halve tablet van een specialiteit met normale, niet vertraagde vrijstelling (morfinesulfaat 10 mg)
- starten met toediening om de 4 tot 6 uur van 2,5 tot 5 ml siroop 1% (equivalent aan 2,5 tot 5 mg morfinehydrochloride; toe te dienen met een maatspuit) of een halve tablet van een specialiteit met normale, niet vertraagde vrijstelling (morfinesulfaat 10 mg)
- de avonddosis kan verdubbeld worden om nachtelijke inname te vermijden
- dosis titreren tot de pijn onder controle is
- na stabilisatie verdient het de voorkeur over te schakelen naar een preparaat met vertraagde vrijstelling, waarbij de op dat moment gebruikte dagelijkse dosis verdeeld wordt in 2 giften met 12 uur interval
- er is in principe geen maximale dosis (de ongewenste effecten kunnen het gebruik wel beperken)
- eenmalige toediening van 10 mg subcutaan
- 2,5 mg, tot 5 mg om de 4 uur
Dyspnoe
- indien nog geen morfine wordt toegediend: starten met orale toediening van 2,5 mg tot 5 mg om de 4 uur
- indien reeds morfine wordt toegediend: 4 uursdosis verhogen met 20 tot 50%
- indien orale toediening onmogelijk: subcutane toediening van de helft of één derde van de dosis
Storende, niet-productieve persisterende hoes
- parenterale toediening van morfine (dosis afhankelijk van de hoeveelheid opiaat die reeds wordt toegediend: zie dyspnoe), in associatie met haloperidol (5 tot 10 mg/24u) en butylhyoscine (60 tot 300 mg/24u)
Bij nierinsufficiëntie
- 20 tot 50 ml/min GFR: 75% van de normale dosis
- 10 tot 20 ml/min GFR: lage dosis gebruiken (50% van de normale dosis) en dosisinterval verlengen. Titreren naargelang respons.
- <10 ml/min GFR: lage dosis gebruiken (50% van de normale dosis) en dosisinterval verlengen. Titreren naargelang respons.
Voorzorgen
(relatief in de palliatieve context)
-
- voorzichtigheid is geboden bij hypothyreose, intracraniële hypertensie, respiratoire insufficiëntie, bijnier-, nier- of leverinsufficiëntie, astma, prostaathypertrofie, alcoholisme
- voorzichtigheid is geboden bij hypothyreose, intracraniële hypertensie, respiratoire insufficiëntie, bijnier-, nier- of leverinsufficiëntie, astma, prostaathypertrofie, alcoholisme
-
- voor de preventie van obstipatie: van bij de start van de behandeling hygiënische en dieetmaatregelen in acht nemen en een laxativum voorschrijven (sorbitol)
- voor de preventie van obstipatie: van bij de start van de behandeling hygiënische en dieetmaatregelen in acht nemen en een laxativum voorschrijven (sorbitol)
-
- morfine veroorzaakt bronchoconstrictie: dus niet toedienen bij bronchospasmen
Ongewenste effecten
-
- meest frequent: nausea, braken, obstipatie, slaperigheid en verwardheid; tolerantie voor deze ongewenste effecten treedt progressief op, behalve voor obstipatie
- meest frequent: nausea, braken, obstipatie, slaperigheid en verwardheid; tolerantie voor deze ongewenste effecten treedt progressief op, behalve voor obstipatie
-
- spasmen van pylorus, contractie van galwegen en sfincter van Oddi, urineretentie, xerostomie, pruritus, overvloedig zweten
- spasmen van pylorus, contractie van galwegen en sfincter van Oddi, urineretentie, xerostomie, pruritus, overvloedig zweten
-
- gebruik van morfine kan leiden tot afhankelijkheid (relatief in de palliatieve context)
- gebruik van morfine kan leiden tot afhankelijkheid (relatief in de palliatieve context)
-
- myosis, ademhalingsdepressie en hypotensie zijn vaak symptomen van overdosering
Interacties
-
+ alcohol en centraal sederende geneesmiddelen: versterking van het sedatief effect
-
+ domperidon, metoclopramide: morfine gaat gastro-intestinale werking van deze geneesmiddelen tegen
-
+ MAO-inhibitoren: versterken het risico van verwardheid en respiratoire depressie
-
+ morfine-agonisten/antagonisten (buprenorfine, pentazocine): afname van het analgetisch effect door competitief blokkeren van de receptoren, met risico van ontwenningssyndroom
-
+ rifampicine: risico van lagere concentratie en dus van de werkzaamheid van morfine
-
+ anticholinergica (waaronder neuroleptica) en mebeverine, moxonidine, clonidine: verhoogd risico van obstipatie
Pletten en delen
- delen: MS Direct® compr. zijn deelbaar
- pletten: MS Direct® compr. mogen geplet worden. Vormen met vertraagde vrijstelling mogen noch geplet, noch gekauwd worden
Magistrale bereiding
Morfinesiroop (1 MG / 1 ML)
Voorschrift
R/ Siroop met morfinehydrochloride vijf milligram (tot vijfentwintig milligram) / vijf milliliter TMF
Opmerkingen:
De dosis morfine en de totale hoeveelheid siroop moeten door de arts voluit handgeschreven worden.
Samenstelling
MORFINESIROOP (1 MG / 1 ML)
Morfinehydrochloride driehonderd milligram (tot één en een halve gram)
Watervrij citroenzuur honderd milligram
Enkelvoudige siroop honderdtwintig gram
Bananenaroma 0,3
Water voor bewaring q.s. ad driehonderd milliliter
(de siroop kan vervangen worden door vloeibare sorbitol bij patienten met diabetes)
Prijs
Terugbetaling voorzien.
1 module (100 g of 75 ml):
€ 1,20 voor gewoon verzekerden;
€ 0,32 voor verzekerden met voorkeurstarief
Max, 4 modulen (400 g of 300 ml)
Houdbaarheid en bewaring
1 maand bij een temperatuur tussen 15°C en 25°C en buiten invloed van het licht
Morfine oplossing (20 MG / 1 ML)
Voorschrift
R/ Oplossing met twintig milligram morfinehydrochloride per milliliter TMF
Opmerkingen:
De dosis morfine en de totale hoeveelheid oplossing moeten door de arts voluit handgeschreven worden.
Samenstelling
Morfinehydrochloride vierhonderd milligram
Watervrij citroenzuur honderd milligram
Aqua conservans q.s. ad twintig milliliter
Prijs
Terugbetaling voorzien.
1 module (100 ml):
€ 1,20 voor gewoon verzekerden;
€ 0,32 voor verzekerden met voorkeurstarief.
Max, 4 modulen (400 ml).
Houdbaarheid en bewaring
1 maand bij een temperatuur tussen 15°C en 25°C en buiten invloed van het licht