Formularium Ouderenzorg
Tinea pedis
Literatuur geraadpleegd tot: 15/08/2017
- De azoolderivaten voor lokaal gebruik zijn de eerste keuze bij de behandeling van tinea pedis.
- Isoconazol crème is geselecteerd.
Introductie
Tinea pedis (athlete’s foot) is de meest frequente infectie veroorzaakt door dermatofyten (Trichophyton rubrum, T. mentagrophyt es of Epidermophyton. floccosum)$ . Tinea pedis gaat gepaard met schilfering, maceratie en fissuren van de huid. Meestal wordt de interdigitale ruimte tussen de 4de en 5de teen aangetast. De infectie kan zich verder verspreiden over de voetzool, de voetrug en de ruimtes tussen de andere tenen.
Tinea pedis met mocassinpatroon (droog type), komt minder vaak voor en presenteert zich als diffuus erytheem en hyperkeratose van de voetzool.
Behandeling
Geselecteerd
Niet-medicamenteus
Voorlichting en niet medicamenteuze maatregelen
Dermatomycosen hebben doorgaans een onschuldig karakter. Gebruikelijke adviezen zijn het vermijden van factoren die maceratie van de huid bevorderen (warmte, vocht, wrijving) en badslippers te gebruiken in gemeenschappelijke doucheruimtes. Deze adviezen zijn niet wetenschappelijk onderbouwd, maar zijn gebaseerd op etiologische en pathofysiologische overwegingen
Medicamenteus
Lokale behandeling: Azoolderivaat
Geselecteerde geneesmiddelen: isoconazol nitraat
Werkzaamheid
Voor de behandeling van tinea pedis zijn zowel de allylamines (terbinafine) als de azoolderivaten werkzaam gebleken (lokale of orale toediening) zonder bewezen verschil tussen de twee klassen. Lokale behandeling verdient steeds de voorkeur gezien de potentiële ongewenste effecten van een orale behandeling.
Voor de behandeling van tinea pedis zijn zowel de allylamines (terbinafine) als de azoolderivaten werkzaam gebleken (lokale of orale toediening) zonder bewezen verschil tussen de twee klassen. Lokale behandeling verdient steeds de voorkeur gezien de potentiële ongewenste effecten van een orale behandeling.
Zie ook plaatsbepaling Repertorium BCFI 15.1.3.
Selectie:
Omdat de werkzaamheid van azoolderivaten en allylamines vergelijkbaar is en omdat er verschillen zijn in kosten, vergoeding en dosering, wordt isoconazolcrème (een azoolderivaat) geselecteerd$ .
Te overwegen
Medicamenteus
Bij onvoldoende verbetering met isoconazol crème: Terbinafine lokaal
Bij uitblijven van genezing ondanks een goede compliance is het aangewezen om over te schakelen op een lokaal antimycoticum uit een andere groep. Voor de behandeling van tinea pedis (dermatophytosis) zijn azoolderivaten en allylamines (terbinafine) doeltreffend en hun doeltreffendheid is vergelijkbaar zie plaatsbepaling Repertorium BCFI 15.1.3.
Een crème krijgt de voorkeur, de oplossing wordt beter vermeden omwille van ongewenste effecten$ .
Bij diepe tinea pedis (met mocassin patroon): Terbinafine oraal
Bij oppervlakkige dermatomycosen worden geen orale antimycotica aanbevolen behalve voor voetschimmel met mocassinpatroon$ . Hierbij is het stratum corneum vaak dermate verdikt dat de diepere huidlagen met een lokaal antimycoticum onvoldoende bereikt worden, waardoor maandenlange lokale behandeling noodzakelijk is.
Werkzaamheid
Een orale behandeling met zowel terbinafine als itraconazol is werkzaam bij voetschimmel met mocassinpatroon zie ook Transparantie fiche$ $ . Er zijn onvoldoende gegevens om de verschillende orale antischimmelmiddelen te vergelijken$ .
Een orale behandeling met zowel terbinafine als itraconazol is werkzaam bij voetschimmel met mocassinpatroon zie ook Transparantie fiche
Richtlijnen
Bij ernstige vormen of indien lokale therapie niet voldoende blijkt kiest de Prodigy voor terbinafine of itraconazol oraal zonder voorkeur voor een bepaald product. De Cochrane sluit zich hierbij aan$ . Mede op basis van de kortere behandeling kiest de NHG in haar standaard voor oraal terbinafine 1 dd 250 mg gedurende twee weken.
Bij ernstige vormen of indien lokale therapie niet voldoende blijkt kiest de Prodigy voor terbinafine of itraconazol oraal zonder voorkeur voor een bepaald product. De Cochrane sluit zich hierbij aan
Veiligheid
Indien verwacht wordt dat deze middelen langer dan een maand worden gebruikt adviseert de bijsluiter vooraf de leverfuncties te controleren. Patiënten met een voorafbestaande leveraandoening hebben een verhoogd risico op leverschade. Bij hen zijn deze middelen gecontra-indiceerd. Onderzoek naar dosering en duur van de behandeling laat echter niet zien dat bij een kortere behandeling minder bijwerkingen optreden.
Wij overwegen enkel een orale behandeling in uitzonderlijke gevallen omwille van het onschuldige karakter van de aandoening, het gebrek aan onderzoeksgegevens bij ouderen en de hogere kans op ongewenste effecten bij deze patiëntengroep. Hierbij wordt gekozen voor terbinafine oraal.
